Λογιστική Δημοσίου Τομέα: Τάσεις και Πρακτικές

Το βιβλίο καλύπτει ένα μεγάλο εύρος θεμάτων με κοινό παρανομαστή τη λογιστική δημοσίου τομέα. Ο στόχος του βιβλίου είναι να εισάγει τον αναγνώστη σε βασικά θέματα που άπτονται της λογιστικής δημοσίου τομέα σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο. Ταυτόχρονα, να καταγράψει τις διεθνείς τάσεις παράλληλα με την ελληνική πραγματικότητα. Πραγματεύεται θέματα που αφορούν τις λογιστικές βάσεις που συναντάμε μόνο στο δημόσιο τομέα όπως είναι οι τροποποιημένες βάσεις της λογιστικής, τα λογιστικά πρότυπα που υπάρχουν για τους φορείς του δημοσίου τομέα στην Ελλάδα μέσω των κλαδικών λογιστικών σχεδίων και του νέου προεδρικού διατάγματος για τη λογιστική αναμόρφωση στη γενική κυβέρνηση, τους προβληματισμούς για τις χρήσεις και τους χρήστες των λογιστικών καταστάσεων, τις διάφορες μορφές των προϋπολογισμών, παραδοσιακές και σύγχρονες, τις βασικές αρχές ελέγχου των δημοσίων φορέων, βασικές αρχές κοστολόγησης σε δημόσιους οργανισμούς, τις νέες μορφές χρηματοοικονομικής πληροφόρησης καθώς εργαλεία ανάλυσης λογιστικών καταστάσεων δημοσίων φορέων μέσω αριθμοδεικτών. Επιπλέον, προσφέρει μια εισαγωγή στα διεθνή λογιστικά πρότυπα δημοσίου τομέα (IPSAS) και τα ευρωπαϊκά λογιστικά πρότυπα δημοσίου τομέα (ΕPSAS) που είναι σε φάση ανάπτυξης.

Το βιβλίο επεκτείνεται και στο δικτυακό τόπο www.psab.gr στο οποίο υπάρχει συμπληρωματικό υλικό για θέματα που αφορούν τη λογιστική δημοσίου τομέα (προεδρικά διατάγματα, μεταφράσεις των IPSAS, χρήσιμους συνδέσμους, κτλ.) προκειμένου να είναι συνεχώς επικαιροποιημένο.

ISBN: 978-618-83313-5-8

Σελίδες: 488

Εισαγωγή στη λογιστική δημοσίου τομέα

Χαρακτηριστικά φορέων δημόσιου τομέα/ Mη κερδοσκοπικών οργανισμών

Απουσία της έννοια του κέρδους

διαφορετική φορολογική αντιμετώπιση

Νομικές ιδιαιτερότητες

Οργανισμοί παροχή υπηρεσιών

Περιορισμοί στη στρατηγική και τους ακολουθούμενου στόχου

Πηγές χρηματοδότηση

Επίδραση αριθμού «πελατών»

Ρόλος επαγγελματιών

Πολιτικές επιδράσει

Νέα δημόσια διοίκηση

Νέα δημόσια Χρηματοοικονομική διοίκηση

Στόχοι αναμόρφωσης λογιστικών συστημάτων

Αποδοτικότητα

Αποτελεσματικότητα

Οικονομία

Προβλήματα στη μέτρηση της αποδοτικότητας

Μονοπωλιακή παροχή υπηρεσιών

δυσκολία αξιόπιστης μέτρησης των εκροών

Εκσυγχρονισμός των λογιστικών συστημάτων και λογιστικές βάσεις

Εκσυγχρονισμό των λογιστικών συστημάτων

διπλογραφική λογιστική

Λογιστικές βάσεις

Ταμειακή βάση

Οι τροποποιημένες βάσεις της λογιστικής

Προσαρμοσμένη (ή τροποποιημένη) ταμειακή βάση

Προσαρμοσμένη (ή τροποποιημένη) δεδουλευμένη βάση

δεδουλευμένη βάση

Σύγκριση βάσεων – Πλεονεκτήµατα -Μειονεκτήματα – Κριτική

Παραδοσιακό λογιστικό σύστημα ταμειακή βάσης

δεδουλευμένη λογιστική βάση

Προβλήματα εφαρμογή της λογιστικής δεδουλευμένης βάσης

Τα λογιστικά συστήματα σε χώρες της Ευρώπης

Ειδικά θέματα εσόδων, εξόδων, στοιχείων ενεργητικού και υποχρεώσεων για το δημόσιο τομέα

Ειδικά θέματα εσόδων - εξόδων και στοιχείων ισολογισμού στο δηµόσιο τοµέα

Είδη εξόδων - δαπανών στο δημόσιο τομέα

Είδη εσόδων στο δημόσιο τομέα

Έσοδα από µη ανταλλακτικές συναλλαγές

Έσοδα που τελούν υπό περιορισμούς

Κατηγοριοποίηση των δαπανών και εσόδων

Μορφές παρουσίασης εξόδων – εσόδων στις λογιστικές καταστάσεις

Στοιχεία ενεργητικού

Γη, κτιριακές εγκαταστάσεις και µμηχανήματα

Αποσβέσεις

Λογιστική της ανανέωσης

Αναβαλλόμενη συντήρηση

Απόσβεση βάσει κατάστασης

Αποθέματα

Στοιχεία κληρονομιάς

Στοιχεία συλλογών

Υποδοµές

Στρατιωτικά στοιχεία

Υποχρεώσεις

Υποχρεώσεις Κεντρικής Κυβέρνησης

Ενδεχόμενες υποχρεώσεις - δεσμεύσεις

Υποχρεώσεις για συντάξεις

Πρόγραµµα καθορισμένων εισφορών

Πρόγραµµα καθορισμένων παροχών

Περιβαλλοντικές υποχρεώσεις

Η χρηματοοικονομική πληροφόρηση στο δημόσιο τομέα

Η χρηματοοικονομική πληροφόρηση στο δημόσιο τομέα

Οι στόχοι της χρηµατοοικονοµικής πληροφόρησης στο δημόσιο τομέα

Οι χρήστες των οικονομικών καταστάσεων

Ανάγκες πληροφόρησης των χρηστών

Οι οικονομικές καταστάσεις χρηµατοοικονοµικής πληροφόρησης του δημοσίου τομέ

Κατάσταση Χρηµατοοικονοµικής Θέσης

Κατάσταση Χρηµατοοικονοµικής Επίδοσης

Κατάσταση Μεταβολής Καθαρής Θέσης

Κατάσταση Ταµειακών Ροών

Προσάρτηµα σηµειώσεων

Ποιοτικά χαρακτηριστικά χρηµατοοικονοµικής πληροφόρησης

Κατανοησιµότητα

Πιστή απεικόνιση

Συνάφεια

Συγκρισιµότητα

Εγκαιρότητα

Επαληθευσιµότητα

Ενοποιηµένες οικονομικές καταστάσεις στο δηµόσιο τοµέα

Οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις

Η ανάγκη για ενοποίηση των οικονοµικών καταστάσεων στο δηµόσιο τοµέα

Κλαδικά λογιστικά σχέδια ΠΔ /, ΠΔ /, ΠΔ /, ΠΔ / - Συλλειτουργία δημόσιου λογιστικού - λογιστικής

Κλαδικά Λογιστικά Σχέδια - Διπλογραφική λογιστική στους φορείς του δηµοσίου τοµέα

Προϋπολογισμός των δηµοσίων φορέων

Διπλογραφική παρακολούθηση του προϋπολογισµού

Η εκτέλεση του προϋπολογισµού ως προς τα έσοδα

Η εκτέλεση του προϋπολογισµού ως προς τα έξοδα

Κωδικοποίηση λογαριασµών Δηµόσιου Λογιστικού

Αρχές Κλαδικών Λογιστικών Σχεδίων

Αρχή της Αυτονοµίας

Αρχή της κατ’ είδος συγκέντρωσης αποθεµάτων, εξόδων και εσόδων

Αρχή της κατάρτισης του λογαριασµού γενικής εκµετάλλευσης µε λογιστικές εγγραφές

Γενικές αρχές τήρησής των λογαριασµών

Μηχανογραφική τήρηση

Νοµικά Πρόσωπα Δηµοσίου Δικαίου - ΠΔ /

Διαδικασίες λογιστικοποίησης αγορών και δαπανών

Δηµιουργία ή λήψη των σχετικών νόµιµων δικαιολογητικών

Έκδοση εντάλµατος πληρωµής

Έγκριση εντάλµατος πληρωµής

Διαδικασίες λογιστικοποίησης εσόδων

Έσοδα από επιχορηγήσεις

Σύνδεση Γενικής Λογιστικής µε προϋπολογισµό

Σχέδιο λογαριασµών Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου ΠΔ /

Οµάδες Λογαριασµών Γενικής Λογιστικής

Ιδιαιτερότητες του λογαριασµού : Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση και προκαταβολές κτήσης παγίων στοιχείων

Λογαριασµοί 15.11 και 15.13

Λογαριασµοί 15.14 έως 15.17

Παρακολούθηση του προϋπολογισµού µέσω των λογαριασµών τάξεως

Κωδικοποίηση λογαριασµών στην οµάδα 0

Λογαριασμός 02.00 "Προϋπολογισµός Δαπανών"

Λογαριασµός 02.10 "Εκτέλεση προϋπολογισµού δαπανών"

Λογαριασµός 02.21 "Αναληφθείσες υποχρεώσεις (δεσµεύσεις πιστώσεων)"

Λογαριασµός 02.29 "Προπληρωµές"

Λογαριασµός 02.30 "Ενταλµατοποιηθείσες δαπάνες"

Λογαριασµός 02.31 "Απολογισµός δαπανών(πραγµατοποιηθείσες δαπάνες)"

Λογαριασµός 06.00 "Προϋπολογισµός εσόδων"

Λογαριασµός 06.10 "Εκτέλεση προϋπολογισµού εσόδων"

Λογαριασµός 06.21 "Βεβαιωθέντα Έσοδα"

Λογαριασµός 06.31 "Απολογισµός Εσόδων (εισπραχθέντα έσοδα)"

Κλείσιµο των λογαριασµών του προϋπολογισµού στο τέλος της χρήσης

Σχηµατική παρουσίαση των εγγραφών στους Λογαριασµούς

Δηµόσιου Λογιστικού και Γενικής Λογιστικής

Διαγράµµατα λειτουργίας λογαριασµών Προϋπολογισµού

Υποδείγµατα λογιστικών καταστάσεων

Ισολογισµός τέλους χρήσης

Κατάσταση του λογαριασµού αποτελεσµάτων χρήσης

Πίνακας διάθεσης αποτελεσµάτων

Κατάσταση λογαριασµού γενικής εκµετάλλευσης

Προσάρτηµα του Ισολογισµού και των Αποτελεσµάτων Χρήσης

Ολοκληρωµένο παράδειγµα λογιστικής παρακολούθησης ΝΠΔΔ

Οργανισµοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) - ΠΔ 315/99  

Πεδίο εφαρµογής ΠΔ 1315/99

Λογαριασµοί δηµόσιου λογιστικού δήµων

Λογαριασµοί τάξεως παρακολούθησης προϋπολογισµού των δήµων

Εννοιολογικό περιεχόµενων εσόδων δήµων

Φόρος

Τέλος

Δικαίωµα

Εισφορά

Τοπική φορολογία

Βεβαίωση εσόδων

Οικονοµικές καταστάσεις

Διαφορές λογαριασµών γενικής λογιστικής

Λογαριασµοί 15.17 και 17  «Πάγιες (µόνιµες) εγκαταστάσεις κοινής χρήσης»

Έσοδα δήµων

Ολοκληρωµένο παράδειγµα λογιστικής παρακολούθησης ΟΤΑ

Δηµόσιες Μονάδες Υγείας – ΠΔ1146/03

Διαδικασίες λογιστικοποίησης αγορών και δαπανών

Λογαριασµοί Γενικής Λογιστικής ΔΜΥ

Λογαριασµοί  και Παρακολούθηση προϋπολογισµού µέσω των λογαριασµών τάξεως

Υποδείγµατα λογιστικών καταστάσεων

Κεντρική Διοίκηση - ΠΔ 15/2011

Λογιστικές αρχές ΠΔ 15/2011

Αναγνώριση και επιµέτρηση στοιχείων του Ενεργητικού, των Υποχρεώσεων, της Καθαρής Θέσης, των Εσόδων και Εξόδων

Χρηµατοοικονοµική πληροφόρηση

Κατάσταση Χρηµατοοικονοµικής Θέσης

Εισαγωγή στο λογιστικό πλαίσιο της γενικής κυβέρνησης (ΠΔ 54/2018)

Εισαγωγή στο λογιστικό πλαίσιο της γενικής κυβέρνησης (ΠΔ 54/2018)

Σχέδιο λογαριασµών

Οικονοµική ταξινόµηση

Διοικητική ταξινόµηση

Οι χρηµατοοικονοµικές αναφορές

Κατάσταση Δηµοσιονοµικής Αναφοράς

Κατάσταση Προϋπολογισµού/Απολογισµού

Ποιοτικά χαρακτηριστικά χρηµατοοικονοµικών αναφορών

Έλεγχος και δηµοσίευση των χρηµατοοικονοµικών αναφορών

Οι βασικοί λογιστικοί κανόνες

Γενικές αρχές που διέπουν τα έσοδα

Αναγνώριση εσόδων

Αξία αναγνώρισης εσόδων

Λογιστικές προσαρµογές κατά την ηµεροµηνία αναφοράς των χρηµατοοικονοµικών αναφορών

Γενικές αρχές που διέπουν τις δαπάνες

Αναγνώριση δαπανών

Αξία αναγνώρισης δαπανών

Ενηµέρωση λογαριασµών

Αναγνώριση των δαπανών ως εξόδων

Λογιστικές προσαρµογές

Γενικές αρχές που διέπουν τα ενσώµατα πάγια, τα άυλα πάγια και τα αποθέµατα

Αναγνώριση ενσωµάτων παγίων, άυλων παγίων και αποθεµάτων

Αξία αρχικής αναγνώρισης ενσωµάτων παγίων, άυλων παγίων και αποθεµάτων

Ενηµέρωση λογαριασµών

Μεταγενέστερη επιµέτρηση ενσωµάτων παγίων, άυλων παγίων και αποθεµάτων

Λογιστικές προσαρµογές κατά την ηµεροµηνία αναφοράς των χρηµατοοικονοµικών καταστάσεων

Γενικές αρχές που διέπουν τα χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία

Αναγνώριση χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων

Αξία αρχικής αναγνώρισης χρηµατοοικονοµικών περιουσιακών στοιχείων

Ενηµέρωση λογαριασµών

Μεταγενέστερη επιµέτρηση χρηµατοοικονοµικών. περιουσιακών στοιχείων

Λογιστικές προσαρµογές

Γενικές αρχές που διέπουν τις χρηµατοοικονοµικές υποχρεώσεις

Αναγνώριση χρηµατοοικονοµικών υποχρεώσεων

Αξία αρχικής αναγνώρισης χρηµατοοικονοµικών υποχρεώσεων

Ενηµέρωση λογαριασµών

Μεταγενέστερη επιµέτρηση χρηµατοοικονοµικών υποχρεώσεων

Λογιστικές προσαρµογές

Γενικές αρχές που διέπουν τις προβλέψεις

Γενικές αρχές που διέπουν τις λοιπές ροές

Γενικές αρχές που διέπουν την καθαρή θέση

Βασικές διαφορές λογιστικών αρχών του νέου λογιστικού πλαισίου και των κλαδικών λογιστικών σχεδίων

Παράδειγµα λειτουργίας σχεδίου λογαριασµών για την Κεντρική Διοίκηση

Υποδείγµατα Καταστάσεων

Η λειτουργία των προϋπολογισμών στο δημόσιο τομέα

Η λειτουργία των προϋπολογισµών στο δηµόσιο τοµέα

Χρήσεις του προϋπολογισµού

Σχεδιασµός

Έλεγχος

Αξιολόγηση

Επικοινωνία και παρακίνηση

Απολογισµός

Συστήµατα προϋπολογισµού στην Ευρώπη

Προϋπολογισµοί στην Ελλάδα

Ο κρατικός προϋπολογισµός στην Ελλάδα

Αρχές κατάρτισης προϋπολογισµών δηµοσίων φορέων

Βασικά είδη προϋπολογιστικών συστημάτων

Είδη προϋπολογιστικών συστηµάτων ως προς την οργάνωση

Προϋπολογισµός κονδυλίων

Επαυξητικός προϋπολογισµός

Αδυναµίες του επαυξητικού προϋπολογισµού

Προϋπολογισµοί µε βάση την απόδοση

Προϋπολογισµός προγραµµάτων

Δείκτες µέτρησης της απόδοσης

Νέες μορφές προϋπολογισμών

Νέες τάσεις στα συστήµατα προϋπολογισµών

Προϋπολογισµός δεδουλευµένης βάσης

Διαφορετικές προσεγγίσεις στον προϋπολογισµό δεδουλευµένης βάσης

Η εφαρµογή του προϋπολογισµού δεδουλευµένης βάση διεθνώς

Προϋπολογισµός µηδενικής βάσης

Η Λειτουργία του προϋπολογισµού µηδενικής βάσης

Προϋπολογισµός µε βάση τις προτεραιότητες

Συµµετοχικός προϋπολογισµός

Τρόποι ανάπτυξης του συµµετοχικού προϋπολογισµού

Η συµµετοχική δοµή

Ζητήµατα από κοινού απόφασης

Αναφορά της διαδικασίας

Εσωτερικός και εξωτερικός έλεγχος στο δημόσιο τομέα

Έλεγχος

Εξωτερικός έλεγχος

Έλεγχος χρηµατοοικονοµικών στοιχείων και νοµιµότητας

Έλεγχος απόδοσης

Έλεγχος αξιοποίησης του χρήµατος

Εσωτερικός έλεγχος

Μέθοδοι εργασίας στον έλεγχο

Συστήµατα και µηχανισµοί διαχείρισης κινδύνου

Συµβουλευτικές και εξεταστικές υπηρεσίες

Εκθέσεις ελεγκτών

Ο ρόλος του ελέγχου στο δηµόσιο τοµέα

Βασικά στοιχεία για αποτελεσµατικό έλεγχο

Ανεξαρτησία

Επίσηµη εξουσιοδότηση

Απεριόριστη πρόσβαση στα στοιχεία

Επαρκής χρηµατοδότηση

Ικανή ηγεσία

Αµερόληπτο και ικανό προσωπικό

Υποστήριξη από τους ενδιαφερόµενους τρίτους

Ελεγκτικά πρότυπα

Περιορισµοί και εµπόδια στον έλεγχο

Εύλογη διαβεβαίωση

Πρόσβαση σε στοιχεία

Ο έλεγχος στην Ελλάδα

Βασικές έννοιες κοστολόγησης για το δημόσιο τομέα

Βασικές έννοιες κοστολόγησης

Άµεσο και Έµµεσο κόστος

Σταθερό και µεταβλητό κόστος

Σηµείο εξίσωσης συνολικών εσόδων και εξόδων

Συνολικό κόστος παρεχοµένων υπηρεσιών

Τιµολόγηση βάσει κόστους

Κοινωνικό όφελος

Χρήση αδρανούς δυναµικότητας

Ενίσχυση τοπικής οικονοµίας

Κοινωνική δικαιοσύνη

Παράδειγµα κοστολόγησης

Εισαγωγή στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Δημοσίου Τομέα (IPSAS) - Ευρωπαϊκά Λογιστικά Πρότυπα Δημοσίου Τομέα (EPSAS)

Εισαγωγή στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Δηµοσίου Τοµέα

Ευρωπαϊκά Λογιστικά Πρότυπα Δηµοσίου Τοµέα (EPSAS)

Κύριες προκλήσεις – Αναγνώριση προβληµάτων

Βασικές λογιστικές καταστάσεις κατά IPSAS - IPSAS  και IPSAS 

Λογιστικές καταστάσεις κατά IPSAS

IPSAS : Παρουσίαση των οικονοµικών καταστάσεων

Σκοπός των οικονοµικών καταστάσεων

Στοιχεία που συνθέτουν τις οικονοµικές καταστάσεις

Συνεχιζόµενη δραστηριότητα

Συνέπεια

Ουσιώδες

Συµψηφισµός

Συγκριτική πληροφόρηση

Περίοδος αναφοράς

Κατάσταση οικονοµικής θέσης

Κατάσταση οικονοµικής απόδοσης

Κατάσταση µεταβολών ιδίων κεφαλαίων

Κατάσταση ταµειακών ροών